Η ταυτοποίηση των υλικών κατασκευής σε αντικείμενα της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι πολύ σημαντική για τους ακόλουθους λόγους:
- είναι απαραίτητη για να προγραμματίσουμε και να εφαρμόσουμε αποτελεσματικές επεμβάσεις κατά την διατήρησή των έργων πολιτιστικής κληρονομιάς.
- παρέχει πολύτιμες πληροφορίες, χρήσιμες για την ιστορία της τέχνης.
- βοηθά να τεκμηριωθεί η εξέλιξη των υλικών / τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία αντικειμένων στην διάρκεια των αιώνων · και (iv) συμβάλλει στην αναγνώριση της προέλευσης και τη χρονολόγηση των αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο στόχος της παρούσας μελέτης είναι ο χαρακτηρισμός των υλικών κατασκευής, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε τοιχογραφίες σε τρεις μακεδονικούς τάφους: στον τάφο Ι του Δίου (Σωτηριάδης), στον τάφο IV του Δίου (Καρίτσα) και στον τάφο Α (Heuzey). Η μελέτη εστιάζει στην ταυτοποίηση χρωστικών που χρησιμοποιήθηκαν στις τοιχογραφίες των τριών ταφικών μνημείων.
Συνεπώς, ο στόχος μας είναι να εμπλουτίσουμε τα σχετικά περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα με τα υλικά που περιλαμβάνονται στην ζωγραφική παλέτα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Μακεδονίας. Επιπλέον, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για το σχεδιασμό και την εφαρμογή αποτελεσματικών επεμβάσεων συντήρησης στο μέλλον. Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί την πρώτη προσπάθεια ταυτοποίησης των χρωστικών στις τοιχογραφίες στους τρεις προαναφερθέντες μακεδονικούς τάφους.
Η έρευνα διεξάγεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη προσέγγιση είναι η χρήση μη επεμβατικής, φορητής φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων Χ (XRF) για επιτόπιες μετρήσεις που πραγματοποιούνται σε διάφορες περιοχές των τοιχογραφιών των τάφων. Στη δεύτερη φάση, 12 δείγματα, τα οποία απομακρύνθηκαν από κατεστραμμένες περιοχές των τοιχογραφιών, μελετήθηκαν χρησιμοποιώντας οπτική μικροσκοπία, micro-Raman, μικρο FTIR φασματοσκοπίες καθώς και φασματοσκοπία στοιχειακής ανάλυσης συνδυασμένης με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης (SEM-EDX). Οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν, είναι μη καταστρεπτικές για την ακεραιότητα των αποσπασμένων δειγμάτων.
Σύμφωνα με τα πειραματικά αποτελέσματα των δειγμάτων που μελετήθηκαν, οι χρωστικές που ταυτοποιήθηκαν είναι: αιματίτης, κίτρινη ώχρα, αιγυπτιακό μπλε, ασβεστίτης και μαύρο του άνθρακα. Επιπλέον, οι υψηλές περιεκτικότητες σε ασβέστιο που ανιχνεύτηκαν σε όλα τα υπό εξέταση δείγματα, υποδεικνύει την εφαρμογή της τεχνικής της νωπογραφίας για την κατασκευή των τοιχογραφιών, ενώ η παρουσία οργανικού υλικού, σε τρία από τα δείγματα, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι χρησιμοποιήθηκε συνδυαστικά και η τεχνική της ξηρογραφίας.
